اهداف: مقاومت به عنوان عامل مزاحمی در فرآیند تغییر مصرف‌کنندگان مواد در نظر گرفته می‌شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش حس عاملیت و آلکسی‌تایمیا در پیش‌بینی مقاومت در برابر تغییر در مصرف‌کنندگان مواد انجام گرفت.
ابزار و روش‌ها: این پژوهش توصیفی- همبستگی در کلیه مصرف‌کنندگان مواد که در نیمه اول سال 1395 به مراکز ترک اعتیاد شهر اردبیل مراجعه کرده و تحت درمان بودند، انجام شد. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی، 140 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزارهای مقیاس‌های امتیازدهی حس عاملیت، آلکسی‌تایمیای تورنتو و مقاومت در برابر تغییر، استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌ همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: مقاومت در برابر تغییر با بی‌اختیاری حس عاملیت (0/28-r=؛ 0/001p<) همبستگی منفی و معنادار و با نمره کلی آلکسی‌تایمیا (0/46-r=؛ 0/01p<)، دشواری در تشخیص احساسات (0/4-r=؛ 0/01p<)، دشواری در توصیف احساسات (0/43-r=؛ 0/01p<) و تمرکز بر تجارب بیرونی (0/47-r=؛ 0/01p<) همبستگی مثبت و معنادار داشت. 8% از کل واریانس مقاومت در برابر تغییر توسط حس عاملیت (5/84F= 0/05p<) و 23% از آن توسط آلکسی‌تایمیا (13/53F=؛ 0/05p<) تبیین شد که از بین مؤلفه‌های حس عاملیت فقط بی‌اختیاری با واریانس 30% (2/89-t=؛ 0/004p=) و از بین مؤلفه‌های آلکسی‌تایمیا فقط تمرکز بر تجارب بیرونی با واریانس 40%، مقاومت در برابر تغییر را پیش‌بینی کرد (2/51t=؛ 0/013p=).
نتیجه‌گیری: حس عاملیت و آلکسی‌تایمیا می‌توانند مقاومت در برابر تغییر در افراد مصرف‌کننده مواد را پیش‌بینی کنند.