نشریه علمی پژوهشی طب انتظامی Journal of Police Medicine
دوره 11، شماره 1 - ( 1401 )
جلد 11 شماره 1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Yaghoubi H, Shalchi B, Sheikhi S. The Structural Relationship of Moral Intelligence and Self-Efficacy with Students' Addiction. J Police Med 2022; 11 (1)
URL: http://jpmed.ir/article-1-1067-fa.html
URL: http://jpmed.ir/article-1-1067-fa.html
یعقوبی حسن، شالچی بهزاد، شیخی سارا. ارتباط ساختاری هوش اخلاقی و خودکارآمدی با اعتیادپذیری دانشجویان. نشریه طب انتظامی. 1401; 11 (1)
حسن یعقوبی1، بهزاد شالچی2، سارا شیخی*3
1- گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
2- گروه روان‌پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، مرکز تحقیقات روان‌پزشکی و علوم رفتاری، تبریز، ایران
3- گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران ،: SaraSheikhi62@gmail.com
2- گروه روان‌پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، مرکز تحقیقات روان‌پزشکی و علوم رفتاری، تبریز، ایران
3- گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران ،
چکیده: (3187 مشاهده)
اهداف: مصرف مواد مخدر در دوره جوانی می‌تواند مانع تکالیف رشدی حیاتی شود. از آنجا که سطح خودکارآمدی افراد به شدت بر اهداف ایشان تأثیرگذار است؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش ابعاد هوش اخلاقی و خودکارآمدی در تبیین اعتیادپذیری دانشجویان انجام شد.
مواد و روش‌ها: جامعه آماری این پژوهش توصیفی-همبستگی، تمامی دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 94-93 بود. برای این منظور 364 نفر از دانشجویان به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. نمونه‌ها به وسیله پرسش‌نامه شناسایی افراد در معرض خطر اعتیاد، مقیاس خودکارآمدی عمومی و پرسش‌نامه هوش اخلاقی ارزیابی شدند. همسانی درونی برای سه پرسش‌نامه پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0/80، 0/71 و 0/85 محاسبه شد. داده‌ها با استفاده از روش آماری همبستگی و تحلیل مسیر در قالب نرمافزار SPSS 25 تجزیه و تحلیل شدند. مدل‌سازی نیز با استفاده از نرمافزار Lisrel 8.8 انجام شد.
یافته‌ها: از بین دانشجویان شرکت‌کننده در پژوهش 170 نفر (46/70 درصد) دختر و 194 نفر (53/29 درصد) پسر بودند. در بین مؤلفه‌های اعتیادپذیری، افسردگی با میانگین 17/92±59/23، مؤلفه درستکاری از متغیر هوش اخلاقی با میانگین 11/78±56/63 و مؤلفه میل به آغازگری رفتار از متغیر خودکارآمدی با میانگین 5/61±24/66 بیشترین مقادیر را داشتند. با توجه به شاخص‌های الگو (77/02=X2؛ 2/33=X2/df؛ 0/96=GFI؛ 0/92=AGFI؛ 0/99=CFI؛ 0/06=RMSEA) مدل ارائه‌شده از برازش متوسطی برخوردار بود و انطباق مطلوبی بین مدل ساختاری‌شده با داده‌های تجربی فراهم شد. مدل‌های مسیر نشان دادند که خودکارآمدی (6/44-=t و 0/44-=g) و هوش اخلاقی (7/14-=t و 0/42-=g) با اعتیادپذیری رابطه‌ای معکوس داشتند.
نتیجه‌گیری: خودکارآمدی و هوش اخلاقی توان پیش‌بینی آمادگی سوء‌مصرف مواد در دانشجویان را دارند. بر این اساس متخصصان می‌توانند از آموزش راهبردهای مقابله‌ای مؤثر به منظور ارتقاء خودکارآمدی و هوش اخلاقی برای پیشگیری از سوء مصرف مواد در جوانان استفاده نمایند.
مواد و روش‌ها: جامعه آماری این پژوهش توصیفی-همبستگی، تمامی دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 94-93 بود. برای این منظور 364 نفر از دانشجویان به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. نمونه‌ها به وسیله پرسش‌نامه شناسایی افراد در معرض خطر اعتیاد، مقیاس خودکارآمدی عمومی و پرسش‌نامه هوش اخلاقی ارزیابی شدند. همسانی درونی برای سه پرسش‌نامه پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0/80، 0/71 و 0/85 محاسبه شد. داده‌ها با استفاده از روش آماری همبستگی و تحلیل مسیر در قالب نرمافزار SPSS 25 تجزیه و تحلیل شدند. مدل‌سازی نیز با استفاده از نرمافزار Lisrel 8.8 انجام شد.
یافته‌ها: از بین دانشجویان شرکت‌کننده در پژوهش 170 نفر (46/70 درصد) دختر و 194 نفر (53/29 درصد) پسر بودند. در بین مؤلفه‌های اعتیادپذیری، افسردگی با میانگین 17/92±59/23، مؤلفه درستکاری از متغیر هوش اخلاقی با میانگین 11/78±56/63 و مؤلفه میل به آغازگری رفتار از متغیر خودکارآمدی با میانگین 5/61±24/66 بیشترین مقادیر را داشتند. با توجه به شاخص‌های الگو (77/02=X2؛ 2/33=X2/df؛ 0/96=GFI؛ 0/92=AGFI؛ 0/99=CFI؛ 0/06=RMSEA) مدل ارائه‌شده از برازش متوسطی برخوردار بود و انطباق مطلوبی بین مدل ساختاری‌شده با داده‌های تجربی فراهم شد. مدل‌های مسیر نشان دادند که خودکارآمدی (6/44-=t و 0/44-=g) و هوش اخلاقی (7/14-=t و 0/42-=g) با اعتیادپذیری رابطه‌ای معکوس داشتند.
نتیجه‌گیری: خودکارآمدی و هوش اخلاقی توان پیش‌بینی آمادگی سوء‌مصرف مواد در دانشجویان را دارند. بر این اساس متخصصان می‌توانند از آموزش راهبردهای مقابله‌ای مؤثر به منظور ارتقاء خودکارآمدی و هوش اخلاقی برای پیشگیری از سوء مصرف مواد در جوانان استفاده نمایند.
نوع مقاله: پژوهشی اصيل |
موضوع مقاله:
اعتیاد و سوء مصرف مواد
دریافت: 1400/9/27 | پذیرش: 1401/1/29 | انتشار: 1401/2/28
دریافت: 1400/9/27 | پذیرش: 1401/1/29 | انتشار: 1401/2/28
فهرست منابع
1. Bayır B, Aylaz R. The effect of mindfulness-based education given to individuals with substance-use disorder according to self-efficacy theory on self-efficacy perception. Appl Nurs Res. 2021;57(4):151354. doi:10.1016/j.apnr.2020.151354 [DOI:10.1016/j.apnr.2020.151354] [PMID]
2. Blonigen DM, Macia KS. Personality change during substance use disorder treatment is associated with improvements in abstinence self-efficacy post-treatment among U.S. military veterans. J Subs Abus Treatment.2021;120:108187. doi: 10.1016/j.jsat.2020.108187. [DOI:10.1016/j.jsat.2020.108187] [PMID]
3. Murphy J.G. Dennhardt A.A. The behavioral economics of young adult substance abuse. Prev Med. 2016;92:24-30. doi: 10.1016/j.ypmed.2016.04.022. [DOI:10.1016/j.ypmed.2016.04.022] [PMID] [PMCID]
4. Gullo MJ, Matveeva M, Feeney GF, Young RM, Conner JP. Social cognitive predictor of treatment outcome in cannabis dependence. Drug Alcohol Depend. 2017;1(170):74-81. doi: 10.1016/j.drugalcdep.2016.10.030. [DOI:10.1016/j.drugalcdep.2016.10.030] [PMID]
5. Agatsuma S, Hiroi N. Genetic basis of drug dependence and comorbid behavioral trait. Japanese J Psychopharm. 2004;24(3):137-45. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15291243
6. Lindberg MA, Zeid D. Interactive pathways to substance abuse. Addict Behav. 2017;66:76-82. DOI:10.1016/j.addbeh.2016.11.016 [DOI:10.1016/j.addbeh.2016.11.016] [PMID]
7. Juan W, Jian-Xiong D, Lan G, Yuan H, Xue G, Jing-Hui et al. Non-medical use of psychoactive drugs in relation to suicide tendencies among Chinese adolescents. Addict Behav. 2015;51:31-7. doi: 10.1016/j.addbeh.2015.07.003. Epub 2015 Jul 16. [DOI:10.1016/j.addbeh.2015.07.003] [PMID]
8. Pourdel M, Sodani M. The effectiveness of solution-focused therapy on quality of life and flexibility psychological of abusive women with addiction readiness. J Police Med. 2022;11(1):e11. [Persian]. http://dx.doi.org/10.30505/11.1.11
9. Zoghi L, Ajilchi B, Gholamalii M. Pain perception, resilience, failure tolerance and aggression of women and men treated with methadone in Tehran, Iran. J Police Med. 2022;11(1):e11. [Persian]. http://dx.doi.org/10.30505/11.1.12
10. Tavakkoli M.A, Dehkordiyan P. Predicting students' addiction based on demographic variables, academic procrastination and interpersonal variables. Q Subst Abuse Res. 2014;7(28):23-41. http://ensani.ir/file/download/article/20140601100138-9704-66.pdf.
11. Wombacher k, Harrington NG, Scott AM. Helme DW, Martin C. Communication apprehension mediates the effects of past experience discussing substance use on child and adolescent psychiatrists' self-efficacy. Patient Educ and Couns. 2019;102(4):651-5. DOI: 10.1016/j.pec.2018.10.020. [DOI:10.1016/j.pec.2018.10.020] [PMID]
12. Bandura A. Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psycho1. 1977;84(2):191-215. [DOI:10.1037/0033-295X.84.2.191] [PMID] [PMCID]
13. Bandura A. A sociocognitive analysis of substance abuse: An agentic perspective. Psycho.1999;10(3):214-7. [DOI:10.1111/1467-9280.00138]
14. Clyde M, Tulloch H, Reid R, Els C, Pipe A. Task and barrier self-efficacy among treatment-seeking smokers with current, past or no psychiatric diagnosis. Addict Behav. 2015;46:65-9. doi: 10.1016/j.addbeh.2015.03.002. Epub 2015 Mar 11. [DOI:10.1016/j.addbeh.2015.03.002] [PMID]
15. Smorti M. Sensation seeking and self-efficacy effect on Adolescents risky driving and substance abuse. Proced Soc Behav Sci.2014;140:638-42. DOI:10.1016/j.sbspro.2014.04.484. [DOI:10.1016/j.sbspro.2014.04.484]
16. Shikhifini A, Kavosian J, Ramazani V. Risk and protective factors of students' tendency to use drugs. J Res Ment Health. 2009;3(3):37-47. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1057559/
17. Ehert PJ, Ghaidarov TM, Labrie JW. Can you say no? Examining the relationship between drinking refusal self- efficacy and protective behavioral strategy use on alcohol outcomes. Addict Behav. 2013;38(4):1898-1904. https://digitalcommons.lmu.edu/headsup [DOI:10.1016/j.addbeh.2012.12.022] [PMID] [PMCID]
18. Liu Y, Kornfield R, Bret R. Shaw BR, Shah DV, McTavish et al. Giving and receiving social support in online substance use disorder forums: How self-efficacy moderates effects on relapse. Patient Educ Couns. 2020;103(6):1125-1133. doi: 10.1016/j.pec.2019.12.015. Epub 2019 Dec 23. [DOI:10.1016/j.pec.2019.12.015] [PMID] [PMCID]
19. Farnia V, Asadi P, Abdoli N, Radmehr F, Alikhani M, Khodamoradi M et al. Psychometric properties of the Persian version of General Self-Efficacy Scale (GSES) among substance abusers the year 2019-2020 in Kermanshah city. Clin Epidemiol Global Health. 2020;8:949-953. https://cegh.net/article/S2213-3984(20)30069-5/pdf [DOI:10.1016/j.cegh.2020.03.002]
20. Borba M. The step-by-step plan to building moral intelligence, Nurtuing Kids Heart & Souls, National Educator Award, National council of self-esteem. Jossey-Bass. 2005. http://worldofresearches.com
21. Lennick D, kiel F. Moral Intelligence: Enhancing business performance and leadership success in turbulent times. 1st ed. prentice hall .Amazon. 2011. https://www.amazon.com/Moral-Intelligence-2-0-Performance-Leadership/dp/0134457080
22. Orbon M, Mercado J, Balila J. Effects of forgiveness therapy on recovery among residents of drug rehabilitation centers. Peroced-Soc and Behav Sc. 2015;165:12-20. [DOI:10.1016/j.sbspro.2014.12.599]
23. Wongtongkam N, Russellward P, Day A, Winefield AH. The influence of protective and risk factors in individual, peer and school domains on Thai adolescents' alcohol and illicit drug use: A survey. Addictive Behaviors. 2014: 39(10);1447-51. https://ur.booksc.eu/book/26468725/c1b3af. [DOI:10.1016/j.addbeh.2014.05.026] [PMID]
24. Anisi, Hosseini M, Jahanbakhsh M. Developing and validation of identifying people in risk of addiction questionnaire (I.p.R.a). Int J High Risk Behav Addict. 2013;1(4):183-91. doi: 10.5812/ijhrba.8101. Epub 2013 Mar 12. [DOI:10.5812/ijhrba.8101] [PMID] [PMCID]
25. Sherer M, Maddux J. The self-efficacy scale: Construction and validation. Psychol Rep. 1982;51(2):663-71. DOI:10.2466/pr0.1982.51.2.663. [DOI:10.2466/pr0.1982.51.2.663]
26. Sherer M, Worthington E, Hook JN, Campana K. Forgiveness and the Bottle: Promoting self-forgiveness in individuals who abuse alcohol. J Addict. 2011,30(4):382-95. doi: 10.1080/10550887.2011.609804. [DOI:10.1080/10550887.2011.609804] [PMID] [PMCID]
27. Bahrami MA, Asami M, Fatehpanah A, Dehghanifathi A, Ahmaditehrani G. Level of moral intelligence of faculty members and staff of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd. Iran J Med Ethics History. 2012;5(6):76-88. [Persian]. https://ijme.tums.ac.ir/article-1-95-fa.pdf.
28. Asghari F, Ghasemijonineh R. Survey on the relationship between moral intelligence and religious tendencies with marital satisfaction in married teachers. Family Couns Psychother. 2013;4(1):65-85. https://fcp.uok.ac.ir/article_9650.html?lang=en
29. Rabbanibavejdan M, Rabbanibavejdan M, Nikazin A, Kavyani N, KhezriMoghadam A. The relationship between mental health and general self-efficacy beliefs, Coping strategies and Locus of control in male drug abusers. Addict Health. 2011;3(3-4):111-8 85-102. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24494125/
30. Chomsri P, Likhitsathian S, AramrattanaA, Siviroj A. Self-efficacy, sensation seeking, right attitude, and readiness to change among alcohol drinkers in a Thai vocational school. Addict Behav Rep. 2018;8:107-112.
https://doi.org/10.1016/j.abrep.2018.08.006 [DOI:10.1016/j.abrep.2018.08.006.] [PMID] [PMCID]
31. Endler NS, Speer Rl, Johnson JM, Flett GL. Controllability, coping, efficacy, and distress. Eur J Personal. 2000;14(3):245-64. https://psycnet.apa.org/record/2000-08495-004
https://doi.org/10.1002/1099-0984(200005/06)14:3<245::AID-PER375>3.0.CO;2-G [DOI:10.1002/1099-0984(200005/06)14:33.0.CO;2-G]
32. Benyon K, Hill S, Zadurin N, Mallen C. Coping strategies and self-efficacy as predictors of outcome in osteoarthritis: a systematic review. Musculoskeletal Care. 2010;8(4):224-36. doi: 10.1002/msc.187. [DOI:10.1002/msc.187] [PMID]
33. Thompson LY, Snyder CR, -Hoffman L, Michael ST, Rasmussen HN, Billings LS. Dispositional forgiveness of self, other, and situations. J Personal. 2005;73(2):316-60. DOI: 10.1111/j.1467-6494.2005.00311.x. [DOI:10.1111/j.1467-6494.2005.00311.x] [PMID]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |